Bolle pannen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Bolle pannen zijn dakpannen met een gebogen vorm, waarbij de bolle zijde naar boven ligt. Ze worden vaak gebruikt in combinatie met holle pannen.
Omschrijving
Bolle pannen, ook wel monniken of bovenpannen genoemd, vormen samen met holle pannen (nonnen of onderpannen) een oud type dakbedekking dat reeds door de Romeinen werd toegepast. Bij dit systeem worden de holle, taps toelopende onderpannen op panlatten gehangen. Over de naad tussen twee onderpannen wordt vervolgens een bolle, eveneens taps toelopende bovenpan in kalkspecie aangebracht. Aan de bovenzijde van de bolle pan kan een nokje gevormd zijn waarop de daarboven geplaatste pan steunt. Dit resulteert in een sterk golvend, levendig dakpatroon. Hoewel dit type dakbedekking grotendeels is vervangen door golfvormige pannen waarbij de holle en bolle vorm in één pan zijn verwerkt (zoals de Oude Holle pan), zijn monniken en nonnen nog te vinden op historische gebouwen en worden ze soms nog toegepast in moderne bouw, met name in mediterrane bouwstijlen.
Monniken en nonnen
De combinatie van holle en bolle pannen wordt ook wel 'monniken en nonnen' genoemd, waarbij de bolle pan de 'monnik' is en de holle pan de 'non'. Dit systeem van dakbedekking kenmerkt zich door de afwisseling van holle en bolle vormen, wat resulteert in een golvend dakpatroon. De monniken (bovenpannen) liggen met de bolle zijde naar boven en de nonnen (onderpannen) met de bolle zijde naar beneden. Dit type dakbedekking wordt vaak geassocieerd met een mediterrane uitstraling.
Historische context
Het principe van het combineren van holle en bolle dakpannen gaat terug tot de Romeinse tijd met de 'Tegula en Imbrex'. Hierbij werden vlakke tegels (Tegula) afgedekt met halfronde, bolle pannen (Imbrex) om de naden waterdicht te maken. Hoewel verschillend van vorm, ligt hier de oorsprong van het gebruik van aparte holle en bolle elementen voor dakbedekking. De monniken en nonnen pannen werden in de Middeleeuwen opnieuw geïntroduceerd en waren een van de eerste soorten dakpannen die in Nederland werden toegepast.
Vergelijkbare termen
Dakpannen
Gebruikte bronnen: